Mat54 (Hondekop) Geschiedenis
Status: Documentation
| Description | Mat54 geschiedenis.
|
| License | GPL
|
| Author | |
| Contributors | |
| Based-on | [[]]
|
| Categories | |
| CAD Models | |
| External Link |
In 1954 werd door de NS nieuw materieel besteld. De treinstellen werden geleverd in twee- en vierdelige uitvoering. Vanwege de kenmerkende neus kreeg het de bijnaam Hondekop.
Geschiedenis
Ter vervanging van het oude Materieel’24 en de uitbreiding van het elektrische verkeer waar meer materieel voor nodig was, vraagt de NS aan de Nederlandse industrie aan het begin van 1954 een prijsopgave voor in eerste instantie de levering van 30 vierdelige treinstellen en 15 tweedelige treinstellen. Het worden uiteindelijk forse treinstellen met een afwijkende kopvorm ten opzichte van het al bestaande stroomlijnmaterieel. De neus biedt de machinist meer comfort door een hogere zit. De lange neus biedt een betere bescherming bij een frontale aanrijding. Het materieel wordt in vijf bestellingen besteld en verdeeld in vijf deelseries. Uiteindelijk bestaat de eerste bestelling uit 31 vierdelige en 14 tweedelige treinstellen. Dit is de deelserie Plan F. De bestelling wordt geplaatst op 1954. De tweede bestelling omvat 15 vierdelige en 16 tweedelige treinstellen. Deze bestelling uit 1955 staat bekend als Plan G. De derde bestelling bestaat uit 15 tweedelige treinstellen (Plan M). De vierde bestelling bestaat uit 25 vierdelige treinstellen, welke bekend zullen staan als Plan P. De vijfde en laatste bestelling zijn de 23 tweedelige treinstellen van Plan Q. Deze laatste bestelling werd in 1962 geplaatst, terwijl op dat moment het lichte treinstel Plan T 501 al zijn proefritten maakte. In de periode 1956 - 1962 werden in totaal 73 vierdelige treinstellen (Plan F, G, P) en 68 tweedelige treinstellen (Plan F, G, M en Q) afgeleverd. De vierdelige treinstellen worden genummerd in de serie 711 - 757 en 761 - 786. De tweedelige treinstellen krijgen de nummers 321 - 365 en 371 - 393. Door Allan in Rotterdam worden de rijtuigen Bk 711 - 726 en de treinstellen 321 - 365 geleverd. Beijnes in Beverwijk leverde de B(r) rijtuigen van de treinstellen 711 - 741 en de treinstellen 742 - 757. Door Werkspoor Utrecht worden de rijtuigen A + BDk 711 - 741, Bk 727 - 741 en de treinstellen 371 - 393 en 761 - 786 geleverd. Heemaf in Hengelo leverde voor alle treinstellen de volledige elektrische installatie. Oorspronkelijk zijn de treinstellen ontworpen met een afdeling derde klas, maar vanwege de klasse verhoging in 1956 zijn de treinstellen afgeleverd met eerste en tweede klas indeling.
De Hondekoppen waren bedoeld voor de sneltreindiensten. Snelle acceleratie was minder belangrijk dan het comfort. Door een degelijke constructie leidde het tot een relatief hoog gewicht per zitplaats. Een voordeel was dat je een zeer comfortabele loop kreeg. Het zijn tot op heden de zwaarste treinstellen die dienst hebben gedaan bij de Nederlandse Spoorwegen. Ook de uitbreiding van de elektrificatie naar het noorden en oosten van het land zorgde er voor dat er meer behoefte bestond aan nieuw materieel. De treinstellen waren daarop al snel te zien op de lijnen Eindhoven - Venlo, Zwolle - Vlissingen en Alkmaar - Den Helder. Op 9 mei 1956 rijdt de ElD4 711 haar eerste proefrit van Utrecht naar . Op 31 mei 1956 rijdt de ElD4 712 de openingsrit van de elektrificatie tussen Eindhoven en Venlo. Een dag later rijdt het treinstel op het geëlektrificeerde baanvak tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. Op 17 april 1957 worden de nieuwe treinstellen ElD4 744 + ElD4 745 gebruikt voor de openingsrit van de elektrificatie tussen Roosendaal en Vlissingen. Op 28 september 1957 worden de nieuwe treinstellen ElD4 748 + ElD4 749 gebruikt voor de openingsrit van de nieuwe Velsertunnel.
Op 6 februari 1964 vindt er een wedstrijd plaats tussen de treinstellen ElD4 505 en ElD4 761 op het baanvak Alkmaar - Heerhugowaard. De ElD4 505 wint deze wedstrijd met gemak. De NS wil met deze wedstrijd het nieuwe materieel voorstellen dat vrij snel daarna dienst zou gaan doen tussen Amsterdam en Den Helder. Ook de grote aanzetversnelling wordt hiermee gedemonstreerd.
Treinstel ElD2 359 verscheen als eerste treinstel in de gele huisstijl van NS. Het duurde toen nog tot 1980 dat alle treinstellen de nieuwe huisstijl kregen.
Vanaf 1989 gingen de eerste treinstellen buiten dienst. Vanwege de aanwezigheid van asbest in de treinstellen ElD2 321 - 365 en ElD4 711 - 757 en de daarbij horende gevaren voor de gezondheid, werd besloten om de laatste treinstellen uit deze series uiterlijk in 1993 buiten dienst te stellen. Nadat deze treinstellen waren afgevoerd, volgden de met glaswol geïsoleerde treinstellen vanaf januari 1995. Een jaar later, in januari 1996, vond de laatste officiële rit van een Hondekop in reizigersdienst plaats.